بنیفاطمه گفت: برگزاری جلساتی مشابه آهات که به هیأت نقد وارد کنند ضروری است. اگر یک دهه پیش نقد زده بودیم به یکسری چالهها نمیافتادیم و اگر امروز این نقدها را داشته باشیم بعداً به چاه نخواهیم افتاد.
به گزارش خبرنگار حوزه مسجد و هیأت تبریز کریدور، نشستهای تخصصی آهات که با همکاری مرکز تخصصی احیاء امر و گروه فرهنگ و هنر دانشکده فرهنگ و ارتباطات دانشگاه امام صادق (ع) برگزار میشود، در ۲ دوره گذشته به تحلیل هنری و اجتماعی عزاداریهای ماه محرم پرداخته و امسال در دوره جدید و سوم خود بناست با رویکرد تحلیل و بررسی نوحههای فاطمیه سال ۱۴۰۱ برگزار شود. پنجمین نشست این دوره با تحلیل نوحهها و کنشگریهای ایام فاطمیه هیأت ریحانه الحسین(س) و سیدمجید بنیفاطمه با حضور حجتالاسلام سیدمهدی شفیعی شاعر و نوحهسرا کارشناس ادبی، سیدجواد حسینی عضو هیأت علمی دانشگاه امام صادق (ع) به عنوان کارشناس اجتماعی، مصطفی منتظری عضو هیأت علمی دانشگاه گلستان به عنوان کارشناس موسیقایی، مهدی زنگنه شاعر و نغمهپرداز به عنوان کارشناس موسیقایی و محمدمهدی سیار دبیر علمی نشست آهات در دانشگاه امام صادق (ع) برگزار شد. حاصل این نشست را میخوانید:
محمدمهدی سیار دبیر علمی نشست آهات فضای دانشگاه نیاز دارد با جریان مداحی ارتباط بگیرد محمدمهدی سیار دبیر علمی نشست آهات در ابتدا به هیأت به عنوان پدیدهای زنده اشاره کرد و اظهارداشت: ما معتقدیم مداحی یک پدیده عظیم اجتماعی و تمدنی است و نیاز به امتداد معرفتی و نظری دارد. برای همین ارتباط فضای دانشگاه و مداحی ضروری است. وی با اشاره به اینکه دانشگاه نیازمند ارتباط با چنین فضای پرمخاطبی است و مداحی نیز در اتصال با نهاد دانشگاه میتواند رشد داشته باشند. سیار با اشاره به علاقهمندی مخاطبان عربزبان به نوا و صدای سید مجید بنیفاطمه علیرغم تسلط به زبان فارسی گفت: امروز نسلهای مختلف با نوا و آثار او ارتباط دارند.
حجتالاسلام سید محمدمهدی شفیعی شاعر آئینی هیأت ریحانةالحسین(س) و آقای بنیفاطمه مردمی هستند حجتالاسلام سید محمدمهدی شفیعی شاعر آئینی در این نشست اظهار داشت: امسال تعداد قطعات منتشر شده در فاطمیه از بنیفاطمه نسبت به متعارف و همچنین سالهای گذشته محدودتر بود، البته شاید به دلیل برگزار شدن مراسم تنها در ۳ شب باشد. این شاعر آیینی گفت: یکی از ویژگیهای هیأت ریحانةالحسین(س) و آقای بنیفاطمه مردمی بودن است که الزاماً در همه جا به معنای تنوع مخاطب نیست. باید به تفاوت میان شهرت و محبوبیت توجه کرد. اگر توجه نشود فضای سنتی ما با سلبریتی شدن به تلاقیهای بدی میخورد. ما در فضای دینی «محبوبیت» داریم که چیز بدی نیست. در زیارت امین الله از جمله چیزهایی که از خدا میخواهیم این است که ما را «مَحْبُوبَةً فِی أَرْضِکَ وَ سَمَائِک » قرار بده. فرد محبوب، شأن اجتماعی و ارتباطات بیشتری هم خواهد داشت. فکر میکنم این هیأت و سیدمجید بنی فاطمه توانستهاند این ارتباط را با مردم بگیرند. بنیفاطمه ظرفیتهای مدرن دارد اما هیأتش پایگاهی سنتی است وی با بیان اینکه اگر حتی دکور را در این سالها بررسی کنیم میبینیم تلاشی برای بیرون زدن از ساختارها و سنتهای هیأت مذهبی وجود ندارد و از فضایی استفاده میشود که مردم با آن مأنوس هستند، گفت: عنوان سایت اکثر مداحان حفظ و نشر آثار است اما عنوان سایت این هیأت، ریحانةالحسین(س) است. شفیعی با بیان اینکه بنیفاطمه هر چند از ظرفیتهای مدرن بهرهمند است اما پایگاه سنتی در هیأت او محفوظ مانده است، گفت: به نظر من نوآوری بیرون زدن از چارچوب هیأت نیست، باید نوآوری در دل سنت اتفاق بیفتد. باید از ظرفیتهای روز استفاده کرد اما ساختار سنتی نیز محترم و محفوظ بماند.
هیأت ریحانةالحسین هنوز هیأت است این شاعر آئینی با اشاره مواردی از حفظ ساختار سنتی در هیأت ریحانةالحسین(س) گفت: کماکان در هیأت قرائت قرآن هست اما در بعضی هیأتها متاسفانه این امر نیست. کماکان مناجات خوانی میکنند و همان مداح که در نوحه قوت دارد، مناجات نیز میخواند. امروزه وقتی گفته میشود مداح شورخوان است، بیشتر معنای سلبی دارد و یعنی دیگر جنبهها یعنی مناجات، مدح و… را ندارد. هنوز حدیث کساء در این هیأت خوانده میشود. مخاطب عمدتاً پای منبر مینشیند. کماکان علما و روحانیون در هیأت به منبر میروند و ارتباط هیأت با روحانیت به عنوان مهمترین گروه مرجع در امور دین مردم، در حال قطع شدن نیست. در مجموع هیأت هنوز هیأت است و سنتهای دینی و فرهنگی در آن وجود دارد. احترام به بزرگترها هنوز هست؛ بعد فوت آقای مؤید میبینیم که در فاطمیه از شعر ایشان «سرمایه محبت زهراست دین من» در دکور هیأت استفاده میشود تا ادای احترامی صورت پذیرد. وی با بیان اینکه برخی از موفقترین شعرهای اجرا شده توسط بنیفاطمه مانند «نرسد اگر به على کسى/ به کجا رود به کجا رسد» یا «توان واژه کجا و مدیح گفتن او»، اشعاری است که از بزرگان انتخاب شده بود، گفت: در کار بنیفاطمه شاهد هویت بخشی به قالب و به ضرب «پیش زمینه» هستیم. او به این قالب هویت دوباره داده است. کارهایی که بر این اساس تولید شده، آثار موفقی هستند و خیلی از آنها به یاد ما مانده است. مداحی «نرسد اگر به على کسى/ به کجا رود به کجا رسد» را اینجا ببینید: